Uzun yıllar bankacılık sektöründe yöneticilik yapan Arzu Uygun, Londra’ya taşınınca gayrimenkule duyduğu ilgiden yola çıkarak danışmanlık şirketini hayata geçirmiş. Londra’da yatırım yapmanın avantajlarını ve çok daha fazlasını Uygun’dan dinledik.
Bankacılık sektöründe geçirdiği 20 yılın ardından Londra'da yeni bir kariyer sayfası açan Arzu Uygun, altı yıl önce adım attığı emlak yatırım danışmanlığına Unique London ile devam ediyor. Uygun ile Londra'da yatırım yapmanın püf noktalarını, şehrin yükselen bölgelerini ve müşterileriyle olan ilişkisini konuştuk.
Kariyer yolculuğunuzu sizden dinleyebilir miyiz? Uzun yıllar bankacılık sektöründe çalıştınız, o yıllarda edindiğiniz tecrübelerin bugünkü yolculuğunuza etkisi nedir sizce?
1995 yılında ODTÜ İstatistik Bölümü'nden mezun olduktan sonra, Garanti Bankası'nda çalışmaya başladım. İngiltere'ye taşındığımız Ocak 2016 tarihine kadar da bankadaki kariyerime devam ettim. Bankadaki 20 yılın 10 yılını farklı şubelerde şube müdürü olarak geçirdim. En son çalıştığım yer, İstanbul Yeşilköy şubesiydi. Kariyerim boyunca gerek iş arkadaşlarım ve gerekse de müşterilerimle geliştirdiğim şeffaf ve dürüst iletişim, bana bugün sahip olduğum disiplini ve çalışma prensibini kazandırdı. Bu elde ettiğim kazanım, finans ve gayrimenkul sektöründeki 27 yıllık tecrübemin verdiği özgüvenle birleştiğinde müşterilerime kendilerini güvende hissettikleri bir ortam sundu.
Londra'ya taşınmaya ve emlak yatırımı alanında çalışmaya nasıl karar verdiniz?
Eşimin işinden dolayı Londra'ya taşınma kararı aldık. Çalışma hayatım boyunca birikimlerimizi gayrimenkulde değerlendirme tercihimiz sebebi ile sektörü her zaman yakından takip ettim. Bu da bana finans tecrübesinin yanı sıra geniş çaplı bir gayrimenkul tecrübesi de kazandırdı. Londra'ya yerleştikten sonra, gerek kendi yatırımlarımız gerekse de bu yeteneğimden haberdar olan bankadaki eski müşterilerimin benden talep etmesi üzerine , yatırım olanaklarını araştırmaya başladım. Londra'daki konut sektörünün büyüklüğü, yabancı yatırımcılar için cazip bir pazar olması ve geçmiş krizlerde minimum dalgalanma yaşanmış olması beni bu alanda çalışmak için çok heyecanlandırdı. İlk satışımı Londra'ya geldikten çok kısa bir süre sonra gerçekleştirdim. Bankadaki eski bir müşterim, Londra'ya gelmeden ve alacağı yeri görmeden, onun amacına uygun olarak seçtiğim yeri satın aldı. Ve bu satış bana, bankacılık kariyerimdeki en büyük kazanımımın, etik ve dürüst çalışma prensiplerime şahit olan müşterilerim ile tanışma şansı elde etmem ve onlarla uzun yıllar süren dostluklar kurmam olduğunu gösterdi.
Unique London Investment'ın kuruluş hikayesini anlatır mısınız?
Gayrimenkul yatırımına olan ilgim ve tecrübeme, Londra'da gayrimenkule yatırım yapmak isteyen bankadaki eski müşterilerim ve çevrem de eklenince başka seçeneğim kalmamıştı. İlk is olarak Londra'nın gayrimenkul pazarı, dinamikleri, bölge bazında değerlenme potansiyelleri ve yıllık kira getirileri gibi yatırım kararı alınmadan bilinmesi gereken tüm bilgileri toplayıp, sektörün önemli isimleriyle tanıştım. Yoğun bir ön hazırlık devresinden sonra da buradaki gayrimenkul yolculuğum başladı. Altı yıldır Türkiye'de ya da İngiltere'de yaşayan Türk müşterilerime, Londra'dan gayrimenkul yatırımı yapmaları konusunda danışmanlık hizmeti veriyorum.
Londra'da emlak yatırımı yapmanın en büyük avantajları neler? Bu yatırımı gerçekleştirebilmek için hangi şartlar gerekiyor?
Avantajlarını anlatmadan önce, Londra gayrimenkul pazarının büyüklüğü ile ilgili birkaç bilgi vermek isterim. Londra'da 3.9 milyon ev var ve bunların toplam piyasa değeri 1.9 trilyon GBP. Alıcıların %40'ı yabancı. En büyük avantajı da bu bence. Bölgesel ya da ülkesel bir krizin, bu sektörü etkilemesi gerçekten çok sınırlı oluyor. 2008-2009 yıllarında dünyadaki ev fiyatlarının %50'den fazla düştüğü bir dönemde bile Londra'daki düşüş %10 civarında olmuş. Bir yatırımcının yatırım yaparken düşünmesi gereken en önemli etken bu olmalı bence. Potansiyel değer artışı tabii ki çok önemli ama krizlere olan tepkisini anlamak için, sektörün büyüklüğü ve sektörü elinde tutan yatırımcıların çeşitliliği de bir o kadar önemlidir. Sanılanın aksine, Londra'da yatırım yapmak için, İngiltere'de bir oturum iznine ihtiyaç yok. Türkiye'de yaşamanız, Türk vatandaşı olmanız burada gayrimenkul yatırımı yapmanıza engel değil. Hatta buraya gelmenize bile gerek yok. İşlemler avukat aracılığı ile yapıldığı için, her şey şeffaf ve son derece güvenli.
Yatırım yapmak isteyenlere verdiğiniz danışmanlık hizmeti hakkında neler söylemek istersiniz? Süreç nasıl işliyor?
Londra'da gayrimenkul yatırımı yapmak isteyen müşterilerime doğru alternatiflerin sağlanması, amaçlarına uygun gayrimenkulün seçilmesi ve sonrasında, satın alma sürecinin tamamlanmasına kadar olan aşamadaki tüm operasyonu ben yönetiyorum. Ardından, o gayrimenkulün kiralanması talep ediliyorsa, o konuda da çözüm sunup, başarılı bir şekilde kiralanmasını ve müşterimin yatırımından en üst düzeyde yarar sağlamasını amaçlıyorum. Alternatif gayrimenkulleri sunmadan önce, müşterimle bir ya da birkaç toplantı yapıp amacını, gelecek planlarını, çocuklarının bu plandaki ve bu yatırımdaki yerini, bütçeyi ve bilmem gereken, buradaki yatırım kararını etkileyebilecek tüm detayları konuşuyoruz. Sonrasında bu yatırımın amacına uygun portföyleri sunarak ilerliyorum. Gayrimenkul seçimi yapıldıktan sonra pazarlık süreci başlıyor; fiyatta anlaştığımız anda da avukatları devreye sokarak hukuki süreci başlatıyoruz.
Londra'da yatırım yapmak için en ideal bölgeler hangileri?
Bu sorunun cevabı amaca göre değişiyor. Eğer amaç sadece yatırımsa, potansiyel değer artışı yüksek, kira getiri oranı %4.5'un üzerinde olan ve çok popüler olmayan, belki de Türkiye'de yaşayanların duymadığı semtleri tavsiye ediyorum. Eğer bölge Türkiye'de de konuşulmaya başlandıysa potansiyel değer artışı da, yıllık kira getiri oranıda düşmeye başlamıştır. İşin aslı, yatırım yapılacak yer seçiminde dünyanın her yerinde geçerli olan kural burada da geçerli. Bölge çok popülerse ve çok konuşuluyorsa potansiyel değer artışı da, yıllık kira getiri oranı da düşük oluyor. Tıpkı Nişantaşı ya da Ulus'ta şimdi bir gayrimenkul yatırımı yapmak gibi. Zone 1 ve Zone 2, yıllardır çok talep gören, en popüler semtleri barındıran bir bölge olduğu için, yatırım yapacak müşterilerime bu bölgeleri tavsiye etmiyorum. Çünkü yıllardır buraya olan aşırı talepten dolayı fiyatlar zaten arttı ve potansiyel artış oranı Londra ortalamasının altında olacak. Zone 3, Zone 4 gibi gelişme sürecinde olan yeni bölgeleri tavsiye ediyorum. Eğer amaç içinde yaşamaksa ve potansiyel değer artışı ikinci plandaysa, sadece sayılar değil, duygular da devreye giriyor. O zaman yatırım kararını verirken matematikten biraz uzaklaşıyoruz.
Hangi inşaat firmalarıyla çalışıyorsunuz?
Barratt London, Berkeley Homes, Taylor Wimpey, Galliard Homes gibi Londra'nın en büyük ve en prestijli inşaat firmalarının resmi temsilciliğini yapıyor ve onların bitmiş ya da bitecek projelerinin satışını yapıyorum. Bu projelerden satış yaparken, müşterilerimden herhangi bir komisyon da almıyorum. Bu projelerin amaca hizmet etmediği durumlarda, müşterilerimin taleplerini karşılayabilmek için ikinci el pazarından da portföy sağlayabiliyorum. Tüm bunlar müşterinin talebine ve ihtiyacına göre değişen dinamik süreçleri barındırıyor.
Danışman olarak sizi tercih etmelerinin en önemli sebebi ne?
İlk aklıma gelen evlerini gelip görmeden alacak kadar benim seçimlerime güvenmeleri. Müşterilerimin çoğu hali hazırda zaten bankacılık dönemimden benimle çalışma imkanı olmuş kişiler. Dolayısıyla pek çoğu zaten beni tanıyor; tanımayanların da, eski çalışma arkadaşlarımdan benimle ilgili olumlu referans almaları, şeffaf ve dürüst olmam, benimle daha önce iş yapan diğer müşterilerimin olumlu yönlendirmeleri aklıma gelen diğer sebepler. İlave olarak bankacılık yıllarımın en büyük hediyesi olan müşteri sırrına verdiğim önem diyebiliriz. Yaptıkları yatırımın bilinmesini istemeyen bazı müşterilerim için bu çok önemli bir unsur. Yıllardır Türkiye'nin tanınmış aileleri, iş insanları, sanatçıları, ünlü cerrahları, holdinglerin üst düzey yöneticileri ile çalışıyorum. Yaptıkları yatırımın gizli kalacağından emin olmaları, benim bunu hiçbir ortamda ima dahi etmeyecek kadar etik değerlere sahip olduğumu bilmeleri de, beni seçmeleri için bir diğer etken. Ayrıca sunduğum projeleri, yatırımcı gözüyle de değerlendirmem ve potansiyeline inanmadığım hiçbir konutu müşterilerime sunmuyor olmam da beni seçmelerinin sebeplerinden biri diye düşünüyorum.